Συστήματα Αστρονομικών Συντεταγμένων

Για την πλοήγηση στην ουράνια σφαίρα, την ακριβή χαρτογράφηση των ουράνιων αντικειμένων καθώς και τη διευκόλυνση στη μέτρηση του χρόνου έχουν υιοθετηθεί διάφορα συστήματα συντεταγμένων. Όλα ανεξαιρέτως τα συστήματα κάνουν χρήση ενός βασικού μέγιστου κύκλου ο οποίος χωρίζει την ουράνια σφαίρα σε δύο ημισφαίρια. Έπειτα από τους πόλους κάθε ημισφαιρίου φέρνουμε τους μέγιστος κύκλους. Με αυτό τον τρόπο δημιουργείται ένα δικτυωτό πλέγμα το οποίο μας επιτρέπει να προσδιορίζουμε μονοσήμαντα τη θέση κάποιου αντικειμένου στον ουρανό.

Ανάλογα με το πρόβλημα που μας απασχολεί έχουν αναπτυχθεί διάφορα συστήματα. Το κάθε σύστημα συνήθως παίρνει το όνομα του από τον βασικό κύκλο που χρησιμοποιεί ή από κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του. Έτσι υπάρχουν:

• Οι οριζόντιες συντεταγμένες, με βασικό κύκλο τον ορίζοντα του τόπου.
• Οι ισημερινές συντεταγμένες, με βασικό κύκλο τον ουράνιο ισημερινό κάνοντας χρήση της ωριαίας γωνίας.
• Οι ουρανογραφικές συντεταγμένες, με βασικό κύκλο επίσης τον ουράνιο ισημερινό. Διαφοροποιούνται από τις ισημερινές συντεταγμένες στο ότι κάνουν χρήση της ορθής αναφοράς στη θέση της ωριαίας γωνίας.
• Οι εκλειπτικές συντεταγμένες, με βασικό κύκλο την εκλειπτική, χρήσιμες σε αντικείμενα του ηλιακού συστήματος.
• Οι γαλαξιακές συντεταγμένες με βασικό κύκλο αυτόν που ορίζεται από το Γαλαξιακό επίπεδο, χρήσιμες στην περιγραφή των θέσεων απομακρυσμένων αντικειμένων.