Advertising:
Hubble, Edwin
Ο Edwin Hubble (1869-1953) ήταν διάσημος αμερικανός αστρονόμος που ανακάλυψε ότι υπάρχουν και άλλοι γαλαξίες εκτός του δικού μας, και συνέβαλλε στην κατανόηση της φυγής των γαλαξιών και της διαστολής του σύμπαντος.
Το 1924 χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο (2,5 m) του όρους Wilson απέδειξε ότι ο "νεφελοειδής" της Ανδρομέδας, καθώς και κάποια άλλα "νεφελοειδή" έχουν αστρική δομή και βρίσκονται εκτός των ορίων του Γαλαξία μας. Την απόστασή τους την υπολόγισε με την βοήθεια Κηφειδών μεταβλητών αστέρων μέσω της γνωστής (από την μελέτη των ίδιων άστρων στον Γαλαξία μας) σχέσης περιόδου-λαμπρότητας. Ο Hubble οδηγήθηκε στο συμπέρασμα ότι οι Κηφείδες του "νεφελοειδή" της Ανδρομέδας απέχουν από εμάς αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες έτη φωτός, επομένως είναι εκτός του Γαλαξία μας (του οποίου γνωρίζαμε τις διαστάσεις). Έτσι ο νεφελοειδής της Ανδρομέδας έγινε γαλαξίας της Αδρομέδας και αποδείχθηκε οριστικά ότι ο Γαλαξίας μας δεν είναι το μοναδικό αστρικό σύστημα μέσα στο σύμπαν.
Τα επόμενα χρόνια ο Hubble μελέτησε πολλούς ακόμα γαλαξίες, ανακάλυψε διάφορα είδη και τους ταξινόμησε πρώτος ανάλογα με το σχήμα τους. Προέκυψε ένα διάγραμμα, γνωστό ως διάγραμμα διαπασών το οποίο χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα. Σύμφωνα με την ταξινόμησή του, οι γαλαξίες διαιρούνται, κατ’ αρχάς σε δύο κύριες κατηγορίες, σε ελλειπτικούς και σπειροειδείς. Ο Hubble πίστευε πως το διάγραμμα εκφράζει την εξέλιξη των γαλαξιών. Ονόμασε τους γαλαξίες στο αριστερό μέρος τους διαγράμματος, γαλαξίες προγενεστέρου τύπου και αυτούς στο δεξιό μεταγενεστέρου τύπου, θεωρώντας ότι οι σπειροειδείς γαλαξίες είναι μετεξέλιξη των ελλειπτικών. Μελέτες που ακολούθησαν υπέδειξαν ότι αυτή η εκτίμηση ήταν λανθασμένη. Οι σπειροειδείς γαλαξίες περιστρέφονται γρήγορα σε αντίθεση με τους ελλειπτικούς γαλαξίες. Είναι αδύνατο ένας σχηματισμός που προέρχεται από κάποιον που δε περιστρέφεται να αρχίσει αυθόρμητα να περιστρέφεται. Παρότι όμως το διάγραμμα δεν μπορεί να εξηγήσει την εξέλιξη των γαλαξιών, είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στην ταξινόμηση των γαλαξιών.
Ο αστρονόμος Slipher με τη βοήθεια του φαινομένου Doppler είχε μετρήσει τις ακτινικές ταχύτητες ως προς τη Γη περισσοτέρων από 40 γαλαξιών. Ανακαλύφθηκε ότι όλοι οι μακρυνοί γαλαξίες (εκτός Τοπικής Ομάδας) απομακρύνονται από τον δικό μας (παρουσίαζαν δηλαδή μετατόπιση προς το ερυθρό). Το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε φυγή των γαλαξιών. Ο Hubble μέτρησε τις αποστάσεις από τη Γη αρκετών από τους παραπάνω γαλαξίες και τις συσχέτισε με τις ακτινικές τους ταχύτητες. Ανακάλυψε ότι αυτά τα δύο μεγέθη είναι ανάλογα. Δηλαδή, όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση ενός γαλαξία από τον δικό μας, τόσο γρηγορότερα απομακρύνεται από αυτόν. Η σχέση που προκύπτει είναι γνωστή ως νόμος του Hubble:
όπου:
| v = | Η ταχύτητα απομάκρυνσης του γαλαξία. |
| H = | H σταθερά του Hubble (72 km/sec/Mpc). |
| d = | H απόσταση του γαλαξία. |
Η παραπάνω έρευνα αποτέλεσε το πρώτο αποδεικτικό στοιχείο της διαστολής του σύμπαντος.
Τιμητικές διακρίσεις
Βραβεία
- Bruce Medal (1938)
- Gold Medal of the Royal Astronomical Society (1940)
Πήραν το όνομά του
- Αστεροειδής 2069 Hubble
- Κρατήρας Hubble στη Σελήνη
- Το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Hubble
