Καινοφανής Αστέρας

Οι καινοφανείς για αστέρες των οποίων ξαφνικά αυξάνεται το φαινόμενο μέγεθος κατά περίπου 10 με 12 φορές και σε διάστημα ωρών ή μερικών ημερών. Στη συνέχεια, με αργότερο ρυθμό, ο αστέρας επανέρχεται στο αρχικό του μέγεθος.

Ο λατινικός όρος για τον καινοφανή, είναι το nova. Nova στα λατινικά σημαίνει νέα και αναφέρεται σε αυτό που μοιάζει να είναι ένα πολύ φωτεινό νέο αστέρι στην ουράνια σφαίρα. Οι αστρονόμοι του Μεσαίωνα, μη γνωρίζοντας ότι παρατηρούσαν μια έκρηξη, θεωρούσαν ότι επρόκειτο για την εμφάνιση ενός νέου αστεριού, εξ' ου και το όνομα, που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά απ' τον Τύχο Μπράχε. Βέβαια είναι λάθος να θεωρούμε τη νόβα ένα νέο αστέρι, επειδή στην πραγματικότητα είναι ο θάνατος ενός αστεριού.

Η νόβα (καινοφανής) δημιουργείται από συστήματα διπλών αστέρων εκ των οποίων το ένα είναι νάνος και απορροφά ύλη από το συνοδό. Το μοντέλο των λευκών νάνων προβλέπει στα εξωτερικά τους στρώματα μία “ επιδερμική ατμόσφαιρα “ πάχους ενός περίπου χιλιομέτρου το οποίο περιέχει υδρογόνο. Αυτό υποστηρίζεται και από παρατηρησιακά δεδομένα. Η ύλη από το συνοδό ( κυρίως Η και He ) φθάνει στο λευκό νάνο μέσω δίσκου επαύξυσης, γεγονός που αυξάνει τη θερμοκρασία και την πίεση στα εξωτερικά στρώματα του λευκού νάνου. Όταν οι δύο αυτές παράμετροι φθάσουν στην τιμή που να επιτρέπουν την έναρξη σύντηξης υδρογόνου, ξεκινά σύντηξη Υδρογόνου μέσα από τον κύκλο Ανθρακα-Αζώτου-Οξυγόνου, η οποία απελευθερώνει ταχύτατα μεγάλες ποσότητες ενέργειας.