Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών

Τo Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (Ε.Α.Α.) είναι το αρχαιότερο ερευνητικό ίδρυμα της χώρας μας και των Βαλκανίων. Σκοπός του Ε.Α.Α. είναι η ανάλυση και η συλλογή στοιχείων καθώς και η ανάπτυξη της έρευνας του αστρικού και του διαστημικού χώρου, του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος, του φλοιού και του εσωτερικού της γης. Η έδρα του βρίσκεται στην Αθήνα και έχει παραρτήματα στην Πεντέλη Αττικής, στον Χελμό Καλαβρύτων και το Κρυονέρι Κορινθίας. Επίσης το Ε.Α.Α. έχει περιφερειακούς, μετεωρολογικούς, γεωδυναμικούς και ιονοσφαιρικούς σταθμούς σε όλη την Ελλάδα. Εποπτεύεται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Ανάπτυξης του Υπουργείου Ανάπτυξης.

Ιστορία

Ιδρύθηκε με δωρεά του τραπεζίτη Βαρώνου Γεωργίου Σίνα το 1842. Το πρώτο κτήριο του Αστεροσκοπείου, κατασκευάστηκε στο λόφο των Νυμφών, απέναντι από την Ακρόπολη. Η θεμελίωση του έγινε στις 26 Ιουνίου του 1842 κατά τη διάρκεια έκλειψης Ηλίου. Η εκδήλωση έγινε με μεγάλη επισημότητα με την παρουσία του Βασιλιά Όθωνα, μελών της κυβέρνησης και της Ιεράς Συνόδου. Το 1884 το ανέλαβε το Κράτος. Τα πρώτα 50 χρόνια Αστρονόμοι - Διευθυντές του Αστεροσκοπείου ήταν ο Γ. Βούρης, καθηγητής της Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο γερμανός Αστρονόμος Julius Schmidt. Οι εργασίες των δύο επιστημόνων και ιδιαίτερα του Schmidt, ο οποίος διακρίθηκε ιδιαίτερα μελετώντας τη Σελήνη, κατέστησαν το Αστεροσκοπείο παγκόσμια γνωστό. Δυστυχώς μετά το θάνατο του τελευταίου και μέχρι το 1891 το Αστεροσκοπείο πρακτικά έκλεισε, με συνέπεια την καταστροφή μεγάλου μέρους του εξοπλισμού του, της βιβλιοθήκης του και των αρχείων του.

To 1891 αναλαμβάνει διευθυντής ο Δ. Αιγινήτης. Ο Αιγινήτης, που παρέμεινε διευθυντής μέχρι τον θάνατο του το 1934, ανακαινίζει το Ίδρυμα και διευρύνει τόσο τις επιστημονικές του δραστηριότητες, όσο και την παροχή υπηρεσιών στην Ελληνική κοινωνία. Ιδρύει το πρώτο Σεισμολογικό Δίκτυο, τη Μετεωρολογική Υπηρεσία, την υπηρεσία ώρας κτλ. Καλύπτει τις βασικές ανάγκες σε εξοπλισμό, με τη γενναιοδωρία μεγάλων Ευεργετών. Οργανώνει το Αστεροσκοπείο σε πρότυπη δημόσια υπηρεσία και κατανέμει τις υπηρεσίες του σε τρία τμήματα, το Αστρονομικό, το Γεωδυναμικό, το Μετεωρολογικό. Οικοδομεί νέες κτηριακές εγκαταστάσεις, εμπλουτίζει τη βιβλιοθήκη και εκδίδει 12 τόμους με τις εργασίες του Αστεροσκοπείου.

Έκτοτε το Αστεροσκοπείο συνεχίζει να προσφέρει πολύπλευρα, στην επιστημονική έρευνα, στην εκπαίδευση και συνολικά στην ελληνική κοινωνία. Η δομή του παρέμεινε περίπου η ίδια. Τα τμήματα που οργάνωσε ο Δ. Αιγινήτης εξελίχθηκαν σε Ινστιτούτα. Σήμερα αποτελείται από πέντε ινστιτούτα.

Ινστιτούτα

• Ινστιτούτο Αστρονομίας και Αστροφυσικής.

• Ινστιτούτο Αστροσωματιδιακής Φυσικής ΝΕΣΤΩΡ.

• Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης.

• Ινστιτούτο Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης.

• Γεωδυναμικό Ινστιτούτο.

Υπηρεσίες

Σήμερα το αστεροσκοπείο προσφέρει διάφορες on-line υπηρεσίες:

• Πρόγνωση καιρού.

• Ανακοίνωση σεισμών.

• Μελέτη κλιματικών μεταβολών.

• Δεδομένα ιονόσφαιρας σε πραγματικό χρόνο.

• Αστρονομική Εφημερίδα

• Διαδυκτιακό περιοδικό "Κοσμικές Διαδρομές"

Επίσημη Ιστοσελίδα