Magellan

taacvarerlet thumb|Η διαστημοσυσκευή Μαγγελάνος καθώς αφήνεται σε τροχιά από το διαστημικό λεωφορείο

Ο δορυφόρος Magellan (Μαγγελάνος) τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη Αφροδίτη και για τέσσερα περίπου χρόνια (1990-1994) έκανε χαρτογράφηση του 99% της επιφάνειας της Αφροδίτης με τη βοήθεια radar.

Έδωσε στους επιστήμονες τη πρώτη (και συγχρόνως καλύτερη) χαρτογράφηση υψηλής ανάλυσης της επιφάνειας του πλανήτη. Οι προηγούμενες αποστολές στην Αφροδίτη είχαν δώσει χαμηλής ανάλυσης χαρτογραφήσεις από radar, αποκαλύπτοντας μόνο γενικούς μεγάλους σχηματισμούς σε μέγεθος ηπείρων. Η αποστολή του Magellan ωστόσο, επέτρεψε λεπτομερή φωτογράφηση και ανάλυση των κρατήρων, λόφων, οροσειρών, και άλλων γεωλογικών σχηματισμών, σε βαθμό που να συγκρίνονται με την φωτογραφική χαρτογράφηση, στο οπτικό μέρος του φάσματος, άλλων πλανητών. Η χαρτογράφηση του Magellan παραμένει έως σήμερα η πιο λεπτομερής που έγινε ποτέ για την Αφροδίτη.

Πήρε το όνομά του από τον Πορτογάλο εξερευνητή του 16ου αιώνα Ferdinand Magellan (Φερδινάνδος Μαγγελάνος). Ο Magellan ήταν η πρώτη διαστημοσυσκευή, με προορισμό πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, που εκτοξεύτηκε με διαστημικό λεωφορείο. Εκτοξεύτηκε μεταφερόμενο από το διαστημικό λεωφορείο Atlantis, από το Kennedy Space Center της Florida στις 4 Μαΐου 1989. Το Atlantis μετέφερε το Magellan σε χαμηλή τροχιά γύρω απ’ τη Γη, όπου αφέθηκε στον διαπλανητικό χώρο για να αρχίσει το ταξίδι του. Ο Magellan ξεκίνησε ένα ταξίδι διάρκειας 15 μηνών (οικονομική διαδρομή από πλευράς καυσίμων), κάνοντας 1.5 περιστροφές γύρω απ’ τον Ήλιο πριν τεθεί σε τροχιά γύρω απ’ την Αφροδίτη στις 10 Αυγούστου 1990. Μετά το πέρας της αποστολής του το 1994, ο Magellan έχασε ύψος και άρχισε να πέφτει προς την επιφάνεια του πλανήτη. Το μεγαλύτερο μέρος του δορυφόρου εξαϋλώθηκε με την τριβή στην ατμόσφαιρα του πλανήτη.

Συνεισφορά

Η μελέτη των φωτογραφιών υψηλής ανάλυσης της αποστολής, εφοδίασε τους επιστήμονες με σημαντικά στοιχεία που τους επέτρεψε να κατανοήσουν καλύτερα την γεωλογία της Αφροδίτης και το ρόλο των συγκρούσεων, της ηφαιστειακής και τεκτονικής δράσης στην δημιουργία των σχηματισμών της επιφάνειάς της. Η επιφάνεια της Αφροδίτης καλύπτεται κυρίως από ηφαιστειογενή υλικά. Ηφαιστειογενή επιφανειακά χαρακτηριστικά, όπως αχανείς πεδιάδες από λάβα, περιοχές μικρών θόλων λάβας και μεγάλα ηφαίστεια είναι κοινά. Υπάρχουν λίγοι κρατήρες σύγκρουσης στην Αφροδίτη, κάτι που υποδεικνύει ότι η επιφάνεια είναι σχετικά νέα γεωλογικά, ηλικίας μικρότερης των 800 εκατομμυρίων ετών. Η παρουσία καναλιών λάβας μήκους 6000 χιλιομέτρων δείχνει ότι ροές «ποταμών» λάβας, εξαιρετικά χαμηλής εσωτερικής τριβής, ήταν πιθανώς αρκετά συχνό φαινόμενο.

Οι τυπικές ενδείξεις τεκτονικών πλακών στο έδαφος – κίνηση ηπείρων και δημιουργία λεκανών – δεν υπάρχουν στην Αφροδίτη. Η τεκτονική δράση του πλανήτη οφείλεται σε ένα σύστημα ρωγμών και ρήξεων στον φλοιό, που δημιουργούνται από τις ανόδους και καθόδους μάγματος προερχόμενο απ’ τον μανδύα.

Αν και η Αφροδίτη έχει πυκνή ατμόσφαιρα, δεν υπάρχουν στην επιφάνεια στοιχεία σημαντικής διάβρωσης από ανέμους, παρά μόνο στοιχεία περιορισμένης μεταφοράς σκόνης και άμμου από αυτούς. Το γεγονός αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την περίπτωση του Άρη, ο οποίος ενώ έχει λεπτή ατμόσφαιρα, υπάρχει σημαντική διάβρωση από τον άνεμο και μεταφορά σκόνης στην επιφάνειά του (τεράστιου εύρους αμμοθύελλες)