Ωρίωνας

Ο αστερισμός του Ωρίωνα

Ο Ωρίωνας (Ori), ή αλλιώς ο Κυνηγός, είναι ένας από τους πιο γνωστούς αστερισμούς. Βρίσκεται στον ουράνιο ισημερινό, γεγονός που τον καθιστά ορατό και αναγνωρίσιμο από όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη. Ο Ωρίωνας μεσουρανεί το χειμώνα, αλλά είναι ήδη ορατός από το φθινόπωρο νωρίς το πρωί μέχρι την άνοιξη. Κοντά του βρίσκονται οι αστερισμοί του Ταύρου, των Διδύμων, του Μικρού και Μεγάλου Κυνός κ.ά.

Γενικά

Το κυρίως σχήμα του αστερισμού, που είναι και πιο εύκολα ορατό και αναγνωρίσιμο, αποτελείται από οχτώ αστέρια, τα λαμπρότερα εκ των οποίων ο Ρίγκελ(Rigel, β Orionis) και ο Μπετελγκέζ(Betelgeuse, α Orionis). Επίσης, πολύ χαρακτηριστικά του αστερισμού είναι τα τρία αστέρια που σχηματίζουν τη Ζώνη του Ωρίωνα και είναι τα ζήτα, έψιλον και δέλτα του Ωρίωνα. Τέλος, το Ξίφος του Ωρίωνα, ανάμεσα στη Ζώνη και τα "πόδια", είναι η περιοχή που περιλαμβάνει και το ομώνυμο και πολύ εντυπωσιακό νεφέλωμα.

Μυθολογία - Ιστορία

Ο Ωρίωνας, όπως τον έβλεπαν οι Αιγύπτιοι

Ο Ωρίωνας, κατά την ελληνική μυθολογία, ήταν κυνηγός και σύντροφος της θεάς Άρτεμης. Ο αδελφός της Άρτεμης, Απόλλων, που ήταν δυσαρεστημένος από τη σχέση της αδερφής του με τον Ωρίωνα, ένα πρωινό, ενώ ο Ωρίωνας κολυμπούσε, την προκάλεσε αν μπορεί να πετύχει με το τόξο ένα μικρό σημαδάκι βαθιά στη θάλασσα. Η Άρτεμη έριξε και πέτυχε, αλλά το σημαδάκι που την είχε βάλει ο αδερφός της να πετύχει ήταν ο Ωρίωνας. Όταν η Άρτεμη κατάλαβε τι έκανε, έβαλε τον Ωρίωνα για πάντα στον ουρανό.

Ο σχηματισμός των αστεριών του Ωρίωνα όπως τον βλέπουμε σήμερα δημιουργήθηκε περίπου 1.5 εκ. χρόνια πριν. Έτσι, πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί είχαν τη δυνατότητα να τον παρατηρήσουν. Οι Σουμέριοι τον περιέγραφαν ως πρόβατο, ενώ στην αρχαία Κίνα ο Ωρίωνας ήταν ένα από τα 28 ζώδια, το Xiu, ή όπως ήταν γνωστός Shen, που σημαίνει "τρία", μάλλον λόγω των τριών φωτεινών αστεριών που σχηματίζουν τη ζώνη του. Επίσης, τα αστέρια του σχετίζονταν με τον Όσιρι, θεό του κάτω κόσμου για τους Αιγύπτιους. Λέγεται πως το σύμπλεγμα των πυραμιδών της Γκίζας αποτελεί ουράνιο χάρτη της ζώνης του Ωρίωνα.

Σχέδιο για την εύρεση αστεριών στην περιοχή του Ωρίωνα.

Αντικείμενα στην περιοχή του Ωρίωνα

Στο σπαθί του Ωρίωνα κρέμονται αρκετά "στολίδια". Αρχίζοντας από το Τραπέζιο, ένα ανοικτό σμήνος αστεριών, με κυριότερα τα διπλά αστέρια θ₁ και θ₂, στη συνέχεια οδηγούμαστε στο μεγάλο Νεφέλωμα του Ωρίωνα, ένα από τα πιο θεαματικά αντικείμενα του νυχτερινού ουρανού. Άλλο ένα διάσημο αντικείμενο είναι το IC 434 (Horsehead nebula), το οποίο είναι ένα σκοτεινό νέφος σκόνης που κρύβει το πίσω του φως και σχηματίζει μια μορφή κεφαλής αλόγου. Πέρα από αυτά, σαρώνοντας την περιοχή με ένα τηλεσκόπιο, κανείς μπορεί να βρεί πληθώρα αντικειμένων βαθέως ουρανού, όπως τα Barnard's Loop, M43,M78 και το Flame nebula(NGC 2024).

Όλα τα παραπάνω, ανήκουν στο Σύμπλεγμα Μοριακών Νεφών του Ωρίωνα, που βρίσκεται περίπου 1.500 έτη φωτός μακριά και αποτελεί μια από τις πιο έντονα ενεργές ορατές περιοχές δημιουργίας αστέρων.