Έκλειψη

Έκλειψη είναι ένα αστρονομικό γεγονός που λαμβάνει χώρα όταν ένα ουράνιο σώμα κινείται μέσα στην σκιά ενός άλλου ουρανίου σώματος. Η έκλειψη είναι ένα είδος συζυγίας. Πολύ σημαντικές είναι οι εκλειψεις Ηλίου και Σελήνης.

Eκλειψεις Ηλίου

• Ολική Έκλειψη Ηλίου

• Μερική Έκλειψη Ηλίου

• Δακτυλιοειδής Έκλειψη Ηλίου

Eκλειψεις Σελήνης

• Ολική Έκλειψη Σελήνης

• Μερική Έκλειψη Σελήνης

• Έκλειψη Παρασκιάς

Συχνότητα Εκλείψεων

Αποδεικνύεται ότι ο μέγιστος αριθμός των εκλείψεων που μπορούν να συμβούν σε ένα έτος είναι επτά (7). Από αυτές μπορεί να είναι:

• 5 ηλιακές και 2 σεληνιακές

• 4 ηλιακές και 3 σεληνιακές

Ο ελάχιστος αριθμός είναι 2 ηλιακές.

Για το ίδιο σημείο της επιφάνειας της Γης ο αριθμός των σεληνιακών εκλείψεων είναι διπλάσιος του αριθμού των ηλιακών. Αυτό συμβαίνει γιατί οι σεληνιακές εκλείψεις είναι ορατές από όλες τις περιοχές του ημισφαιρίου της Γης στο οποίο φαίνεται η Σελήνη, ενώ οι ηλιακές εκλείψεις φαίνονται μόνο από στενές ζώνες της επιφάνειας της Γης,(μέγιστο πλάτος 269 km), που διέρχεται η σκιά της Σελήνης. Κατά μέσο όρο μία ολική ηλιακή έκλειψη παρατηρείται στον ίδιο τόπο κάθε 360 χρόνια.

Πρόβλεψη των εκλείψεων

Η πρόβλεψη των ηλιακών εκλείψεων καθώς και ο προσδιορισμός των εκλείψεων που έγιναν στο παρελθόν γίνεται σήμερα με μεγάλη ακρίβεια. Αυτό οφείλεται τόσο στις σημερινές μας γνώσεις για τις κινήσεις στο ηλιακό σύστημα όσο και στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών. Σήμερα δίνονται οι ζώνες των εκλείψεων και διάφορα στοιχεία σε χάρτες για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Η πρόβλεψη όμως των εκλείψεων γινόταν και με εμπειρικό τρόπο που φαίνεται ότι είχαν ανακαλύψει προ 2000 ετών ή και περισσότερο, Χαλδαίοι αστρονόμοι.

Η περίοδος Σάρος

Οι Χαλδαίοι είχαν διαπιστώσει ότι οι εκλείψεις επαναλαμβάνονται κοντά στην ίδια θέση με περίοδο 18 ετών 11+1/3 ημερών. Η περίοδος αυτή ονομαζόταν Σάρος.

Η ερμηνεία του Σάρου είναι η εξής: Η περίοδος του Σάρου είναι ίση αφ’ενός μεν με 223 συνοδικούς μήνες (6585,23 ημέρες), αφ’ετέρου δε με 19 εκλειπτικά έτη. (Το εκλειπτικό έτος είναι το διάστημα μεταξύ δύο διαδοχικών διόδων του Ηλίου από τον σύνδεσμο της σεληνιακής τροχιάς και ισούται με 346,62 ημέρες. Η προαναφερθείσα ισότητα σημαίνει ότι, με μεγάλη προσέγγιση, οι 19 διαβάσεις του Ηλίου από το σεληνιακό σύνδεσμο αντιστοιχούν σε 233 περιφορές της Σελήνης στην τροχιά της.)